به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فارس، کینز در مواجهه با رکود‌های مزمن توصیه می‌کرد: «اگر در رکود گیر افتادی، عده‌ای را استخدام کن تا چاله بکنند و عده‌ای دیگر را برای پر کردن همان چاله‌ها؛ همین کافی است تا تقاضا ایجاد شود و چرخ اقتصاد بچرخد.»

هرچند این جمله به‌ظاهر ساده‌انگارانه می‌نماید، اما در بطن خود، بر نقش حیاتی دولت در تحریک تقاضای مؤثر و هدایت سرمایه‌ها به‌سمت فعالیت‌های مولد با ضریب اشتغال بالا تأکید دارد. در ایرانِ امروز، شاید هیچ صنعتی به اندازه بخش مسکن نتواند این نسخه را اجرایی و زنده کند.

مسکن؛ صنعتی با دربرگیری بالا و ظرفیت فراگیر

بخش مسکن نه‌تنها یک نیاز اساسی و دائمی برای خانوارهاست، بلکه یکی از معدود حوزه‌هایی است که پیوند مستقیم و غیرمستقیم با بیش از ۱۲۰ صنعت بزرگ و کوچک دیگر دارد. از فولاد و سیمان گرفته تا شیشه، کاشی، چوب، رنگ، قفل، پیچ، لوله‌کشی، برق‌کشی، مبلمان و صد‌ها شغل دیگر، همگی به شکلی از ساخت‌وساز مسکن ارتزاق می‌کنند.

در واقع، هر کلنگی که برای ساخت یک خانه بر زمین می‌خورد، زنجیره‌ای از اشتغال، تولید، توزیع و مصرف را فعال می‌کند؛ زنجیره‌ای که در شرایط رکودی، درست همان چیزی است که اقتصاد نیاز دارد.

تحریک بازار سرمایه‌های خرد؛ هدایت نقدینگی به مسیر مولد

دومین مؤلفه مهم، هدایت سرمایه‌های مردم به بازاری مولد، امن و اولویت‌دار است. مسکن به عنوان یک کالای اساسی، چه در زمان جنگ، چه در شرایط صلح، همواره تقاضای پایدار دارد. برخلاف بازار‌های غیرمولدی، چون سکه، ارز یا خودرو، سرمایه‌گذاری در مسکن، علاوه‌بر حفظ ارزش پول، به تولید واقعی، اشتغال‌زایی و حتی کاهش هزینه خانوار در بلندمدت کمک می‌کند.

مسکن نه‌تنها سرپناه، بلکه یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های امنیت روانی و اجتماعی خانواده‌هاست. سرمایه‌گذاری در این حوزه، از نگاه خانوار به‌مثابه یک پس‌انداز مطمئن و از نگاه کلان به‌مثابه یک موتور محرک اقتصادی عمل می‌کند.

خروج از رکود با تکیه بر مزیت‌های مسکن

در تجربه جهانی نیز روشن شده است که دولت‌ها در شرایط رکود، با اجرای پروژه‌های عمرانی و مسکن‌محور، ضربان اقتصاد را احیا می‌کنند. سیاست‌های کینزی در دوران رکود بزرگ آمریکا، بازسازی پس از جنگ جهانی دوم در اروپا، و پروژه‌های انبوه‌سازی در آسیا، همگی نشان‌دهنده آن‌اند که مسکن یک پیشران کلیدی برای بازگرداندن رشد اقتصادی و تحریک طرف تقاضا است.

در ایران، پروژه‌هایی، چون نهضت ملی مسکن، اگر با اصلاحات نهادی و تأمین مالی پایدار همراه شوند، می‌توانند جایگزین مناسبی برای پروژه‌های “چاله‌کَن-چاله‌پُرکن” پیشنهادی کینز باشند؛ همان‌قدر محرک، اما به‌مراتب هوشمندانه‌تر و اثرگذارتر.