به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبر آنلاین، علی لاریجانی در حالی سکانداری دبیری شورای عالی امنیت ملی را به دست گرفته است که از یک سو پرونده مذاکرات هسته‌ای ایران و اروپا روی میز وزارت خارجه باز است و از سوی دیگر، منطقه در شرایط خاصی قرار دارد؛ توافق آذربایجان و ارمنستان در کاخ سفید و مسئله کریدور زنگه‌زور، نقش آذربایجان در حمله هوایی اسرائیل به ایران و درخواست دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله، از جمله مهم‌ترین تحولات این روزهاست. در این میان، سوالی که به کرات مطرح می‌شود این است که لاریجانی قرار است چه نقشی ایفا کند؟

از همان روزهای ابتدایی روی کار آمدن لاریجانی، گمانه‌زنی‌ها بر این بود که پرونده مذاکرات ایران و اروپا به او سپرده شود. اهالی سیاسی و کارشناسان با توجه به سبقه لاریجانی در مذاکرات با اروپا معتقدند که او می‌تواند با بهره‌گیری از تجربیات دیپلماتیک خود، سایه سنگین مکانیسم ماشه را از کشور دور کند. نباید از یاد برد که لاریجانی در دوره قبلی دبیری خود بین سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶، تجربه مدیریت مذاکرات هسته‌ای را داشته و با سازوکارهای این شورا آشناست.

سید جلال دهقانی فیروزآبادی، کارشناس مسائل سیاسی، در گفت‌وگویی با جماران تاکید کرد: «به نظر من بهتر است پرونده هسته‌ای به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی بازگردد و مسئولیت مذاکره نیز به لاریجانی واگذار شود، زیرا اکنون این پرونده در وضعیتی بسیار پیچیده و راهبردی قرار گرفته و حل آن نیازمند شکل‌گیری اجماع ملی و هم‌افزایی در داخل نظام است.»

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی، هم به احتمالات آغاز مذاکرات ایران و آمریکا اشاره کرد و گفت: «این اقدام به نظر من هم پیام داخلی داشت و هم پیام خارجی. پیام داخلی آن است که عصر افراطیون در حال افول است و پیام به خارج این است که ایران به دنبال مذاکره است. لذا معتقدم شروع کارهای لاریجانی می‌تواند مذاکرات غیررسمی عراقچی و ویتکاف را به شرایط تازه‌ای در مذاکرات ایران و آمریکا تبدیل کند.»

در همین راستا، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، در گفت‌وگویی درباره سپرده شدن پرونده مذاکرات به دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: «فعلاً چنین برنامه‌ای در دستور کار نیست و تصور نمی‌کنم این اتفاق رخ دهد.»

با این وجود اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری خود پاسخ متفاوتی به این سوال داده و گفته است:«موضوع هسته‌ای قاعدتاً همیشه با هماهنگی و به نوعی زیر نظر شورای عالی امنیت ملی انجام می‌شده؛ یعنی وزارت امور خارجه به‌عنوان متولی مذاکرات، نهایتاً بر اساس تصمیم‌هایی که از سوی ارکان نظام اتخاذ می‌شده، کار را پیش می‌برده است.وزارت امور خارجه متولی مذاکرات است».

وی با تاکید بر اینکه اکنون هم به همان شکل کار ادامه پیدا خواهد کرد، افزود: امیدواریم که با حضور آقای دکتر لاریجانی در شورای عالی امنیت ملی، بتوانیم در همه موضوعاتی که مرتبط با دیپلماسی کشور است، همچون گذشته، ان‌شاءالله فعالانه مسائل را به پیش ببریم. 

پیام مهم لاریجانی برای لبنان
تحرکات اخیر لاریجانی و اولین سفر خارجی او به عراق که صبح امروز انجام شد، نکته‌ای قابل توجه است که نباید نادیده گرفته شود. لاریجانی علت سفر خود به عراق را امضای توافق‌نامه‌های امنیتی اعلام کرد، اما جان کلام او آن جایی بود که از سفرش به لبنان خبر داد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در سفر به لبنان حامل پیام است، گفت: «پیام‌هایی وجود دارد که مطرح خواهیم کرد. مواضع ما در لبنان از قبل روشن است. ما معتقدیم وحدت ملی در لبنان موضوع مهمی است که باید حفظ شود، استقلال لبنان همیشه برای ما اهمیت داشته و ما در حفظ آن کمک خواهیم کرد. همچنین ارتقای روابط تجاری بین دو کشور از موضوعات مهم است.»

لبنان این روزها روزهای پرالتهابی را سپری می‌کند. این کشور در شرایطی قرار دارد که هم حملات اسرائیل به آن افزایش یافته و هم در چند روز گذشته، هیئت دولت لبنان برای نخستین بار به طور رسمی موضوع انحصار حمل سلاح و ضرورت محدود کردن آن را در دست دولت مطرح کرد. در جلسه چندساعته هیئت دولت لبنان، ارتش موظف شد تا پایان سال جاری میلادی (۲۰۲۵) طرحی اجرایی برای «انحصار سلاح در اختیار» داشته باشد؛ موضوعی که عملا خلع سلاح حزب الله لبنان تلقی می شود و با مخالفت حزب‌الله نیز روبه‌رو شده است.

اگرچه جزئیات بیشتری از سفر لاریجانی به لبنان منتشر نشده، اما به نظر می‌رسد او با تکیه بر تجربیات دیپلماتیک خود، تلاش می‌کند دیپلماسی جمهوری اسلامی را در منطقه پیش ببرد. چنانچه در سال گذشته و پیش از سقوط دولت بشار اسد، لاریجانی دو سفر مهم را به سوریه و لبنان داشت و پیام رهبری را به آنان منتقل کرد. این بار نیز به نظر می‌رسد، او با ارسال پیام‌های ایران به لبنان، در تلاش برای حل برخی مسائل است. 

به بیان دیگر، می‌توان گفت که این روزها از یک سو لاریجانی در دبیرخانه شعام و از سوی دیگر عباس عراقچی در وزارت امور خارجه، در تلاش هستند تا به حل و فصل موضوعات ایران و بحران‌های احتمالی بپردازند؛ یکی در مقابل اروپا و آمریکا و دیگری در منطقه. در واقع، در حالی که آینده پرونده مذاکرات و تحولات منطقه‌ای همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، آنچه مشخص است، تلاش بی‌وقفه دیپلماسی ایران برای حفظ منافع ملی و ایجاد ثبات در منطقه است. اکنون باید منتظر ماند و دید که آیا این تلاش‌ها می‌توانند گره‌های پیچیده پیش رو را باز کنند یا خیر.