به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایلنا، گزارش‌های منتشر شده از سوی مؤسسه «Platts» وابسته به S&P Global Commodity Insights و نیز خبرگزاری بلومبرگ، از وضعیت نگران‌کننده‌ای در بازار فروش نفت خام ایران به چین پرده برداشته‌اند؛ وضعیتی که طبق ادعای این گزارش، عامل اصلی بروز آن افزایش قابل توجه ذخایر نفت انباشته ـ چه در خشکی و چه در دریا ـ بوده و این وضعیت نگران کننده منجر به  کاهش قیمت‌ها و تخفیف‌های سنگین نفت ایران شده است.

این وضعیت ترسیم شده در صورت صحت، زمانی نگران کننده تر می شود که طبق گزارش های رسمی بین المللی   بیش از ۴۰ میلیون بشکه نفت ایران روی آب تلنبار شده است، حجمی بی سابقه از ذخایر شناور به فروش نرفته در سال های اخیر !

داده‌های Kpler نیز نشان می‌دهد که ذخیره شناور نفت ایران به حدود ۴۰ میلیون بشکه رسیده، که این عدد بالاترین سطح از انبار نفت در سال‌های اخیر است و مشکلات در فروش سریع را نشان می دهد.

 بنابر این گزارش‌ها، هم‌اکنون قیمت نفت سبک ایران با تخفیفی معادل ۴ دلار کمتر از شاخص ICE Brent در مقصد تحویل شاندونگ (DES) معامله می‌شود؛ رقمی که نسبت به تخفیف ۲ دلاری ماه مه، افتی چشمگیر و هشداردهنده محسوب می‌شود. این در حالی است که حدود ۶ ماه قبل نفت ایران تقریبا بدون تخفیف به فروش می رفت.

با این حال، آنچه این‌بار قیمت‌ها را بیش از هر چیز تحت فشار قرار داده، انباشت بی‌سابقه موجودی‌های نفتی بر روی آب و در شاندونگ چین است و در این شرایط ، توان چانه‌زنی خریداران نفت ایران افزایش یافته است. بطوریکه یکی از منابع بازار در گفت و گو با پلتس تصریح کرده که به‌دلیل کاهش معاملات، خریداران موفق شده‌اند تخفیف‌ها را حتی به زیر سطح ۴ دلار نیز برسانند.

بلومبرگ در گزارش خود تأکید کرده است که «ذخایر فراوان نفت خام ایران» به خریداران قدرت چانه‌زنی بیشتری داده و موجب تعمیق تخفیف‌ها شده است. این رسانه همچنین یادآور می‌شود که اختلاف قیمت نفت ایران با برنت که در ماه مه تنها ۲ دلار بود، حالا به ۴ دلار رسیده است؛ شکافی که در صورت تداوم، به‌راحتی می‌تواند به چالش‌های بودجه‌ای و ارزی در اقتصاد ایران در شرایط تحریمی دامن بزند.

در این روند فروش، زمانی تهدید علیه منافع ملی عیان می شود که یک حساب سر انگشتی با احتساب فروش ۱.۸ میلیون بشکه در روز نشان می دهد که از همین حراج، ماهانه ۲۱۶ میلیون دلار درآمد نفتی را از دست می دهیم که این عدد در سال به ۲.۵ میلیارد دلار می رسد!

اگر بنا را بر صحت این آمارها و گزارش‌های منتشر شده بدانیم؛ باید گفت  برخلاف ادعای مسئولان نفتی که عامل این حراج و تلنبار شدن میلیون ها بشکه نفت ایران بر روی آب را وضعیت سیاسی کشور، تحریم ها و جنگ ۱۲ روزه  می دانند، علت اصلی این خسارت ماهانه ۲۱۶ میلیون دلاری، ضعف مدیریتی در بخش بازرگانی و فروش نفت است که فرصت چانه زنی را به مشتریان داده و به عبارت دیگر، این سوء مدیریت در ایران، سود سالانه ۲.۵ میلیارد دلاری برای چینی ها خواهد داشت. 

نکته مغفول در این میان، نقش مدیریت در وزارت نفت و همچنین مدیریت میانی در این وزارتخانه راهبردی است که با تغییراتی عمدتاً ناکارآمد و غیرفنی، نظم صادرات نفت را به‌طور جدی مختل کرده بطوریکه به گفته کارشناسان، ضعف در برنامه‌ریزی فروش، عدم هماهنگی با پالایشگاه‌های خریدار، ناتوانی در تنظیم قراردادهای منعطف و کندی واکنش به تغییرات بازار به طور چشمگیری افزایش یافته است.

واقعیت آن است که بخش مهمی از ضررهای هنگفت ناشی از تخفیف‌های تحمیلی کنونی، ناشی از همین ضعف‌های مدیریتی است که امکان سیاست‌گذاری بلندمدت و راهبری هوشمندانه بازار را از بین برده‌اند. علاوه بر این بدلیل سوء مدیریت در فرآیند بازاریابی و فروش نفت، اکنون دامپینگ قیمت نفت ایران از سوی بازیگران غیر حرفه ای به عاملی تاثیر گذار در افت قیمت نفت ایران تبدیل شده است.

ایران امروز نیازمند بازنگری فوری در رویکردهای مدیریتی فروش نفت است؛ نه تنها برای بازیابی موقعیت در بازار منطقه‌ای ، بلکه برای حفاظت از منافع ملی در برابر فشارهای بازار جهانی. این بازنگری باید با تغییرات سریع و شجاعانه در سطح مدیران کلیدی در حوزه های سیاست‌گذاری و اجرایی به ویژه در سطح شرکت‌های بازرگانی نفتی آغاز شود.