به گزارش اکوایران، طلا با ادامه روند چشمگیر خود در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ میلادی رشدی معادل ۲۶ درصد (بر حسب دلار) را به ثبت رسانده است؛ رشدی که بازدهی دو رقمی این فلز گران‌بها را برای دارندگان سایر ارزها نیز رقم زده است.

براساس گزارشی از  شورای جهانی طلا، ترکیبی از تضعیف ارزش دلار، محدود ماندن نرخ‌های بهره  و نااطمینانی بسیار بالا در فضای ژئواکونومیک منجر به تقاضای قوی برای سرمایه‌گذاری در این فلز گران‌بها شده است.

با نگاه به آینده، سوالی که سرمایه‌گذاران همچنان می‌پرسند این است که آیا طلا به  قله قیمتی خود رسیده است یا همچنان می‌تواند به قیمت‌های بالاتر دست یابد. شورای جهانی طلا با استفاده از «چارچوب ارزش‌گذاری طلا» که خود طراحی کرده است، به تحلیل انتظارات کنونی بازار درباره عملکرد طلا در نیمه دوم ۲۰۲۵ می‌پردازد و در کنار آن، عواملی که باعث می‌شود فلز زرد قیمت بالاتر یا پایین‌تری داشته باشد نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند.

اگر اقتصاددانان و شرکت‌کنندگان بازار پیش‌بینی درستی از اقتصاد کلان داشته باشند، تحلیل شورای جهانی طلا نشان می‌دهد که این فلز گران‌بها ممکن است تثبیت شود و احتمال کمی برای افزایش قیمت آن نیز وجود دارد، یعنی افزایش صفر تا  پنج درصد در نیمه دوم سال. با این حال، اقتصاد به‌ندرت مطابق با نظر جمعی پیش می‌رود.

اگر شرایط اقتصادی و مالی وخیم شود و در کنار آن، فشارهای رکورد تورمی و تنش‌های ژئواکونومیک وضعیت بدتری پیدا کند، تقاضا برای پناهگاه امن می‌تواند به‌شکل قابل توجهی افزایش یابد و قیمت طلا را از سطح فعلی به‌میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد دیگر افزایش دهد. در سوی دیگر ماجرا، اگر مناقشات به‌شکل پایدار و گسترده به پایان برسد – موضوعی که با توجه به شرایط کنونی بعید به نظر می‌رسد – فلز زرد، ۱۲ درصد تا ۱۷ درصد از رشد خود در سال جاری میلادی را از دست می‌دهد.

طلا نیمه نخست سال را در حالی به پایان رساند که دارای یکی از بهترین‌ عملکردها در میان  دارایی‌های اصلی بود و در این بازه زمانی با رشد ۲۶ درصدی همراه شد. طلا در نیمه نخست ۲۰۲۵ میلادی ۲۶ مرتبه توانست یک سطح قیمتی جدید ثبت کند، آن هم در شرایطی که در سال گذشته میلادی، ۴۰ بار رکورد قیمتی جدید ثبت کرده بود.

در پشت این اتفاق، ترکیبی از عوامل مختلف نهفته است، از جمله:

• ضعیف شدن شاخص دلار،

• بازدهی‌های  محدود به یک بازه در کنار انتظار از کاهش‌ نرخ بهره در آینده

• و تنش‌های بالای  ژئوپلیتیک که برخی از آن‌ها به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با سیاست تجاری آمریکا مرتبط بود.

تقاضای قوی‌تر همچنین به‌واسطه افزایش فعالیت معاملاتی در سراسر بازارهای فرابورس، بورس‌ و صندوق‌های قابل معامله در بورس بوده است. این موضوع باعث شد متوسط حجم معاملاتی طلا در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ و در هر روز به ۳۲۹ میلیارد دلار برسد که بالاترین سطح ثبت‌شده تاریخ در نیمه نخست سال محسوب می‌شود.

بانک‌های مرکزی نیز در این افزایش نقش داشتند، آن هم با خرید ادامه‌دار با سرعتی مطلوب، اگر چه سرعت خرید آن‌ها کمتر از رکوردهای ثبت‌شده در سه‌ماهه‌های قبلی بوده است.

ظهور نظم تجاری جدید

همانطور که جهان با نااطمینانی و مذاکرات تجاری تقابلی دست‌وپنجه نرم می‌کند، یکی از مهم‌ترین موضوعات اقتصاد کلان تا این نقطه از سال ۲۰۲۵ به عملکرد ضعیف دلار آمریکا مربوط می‌شود، به‌طوری که اسکناس سبز در ۲۰۲۵ بدترین شروع سال را از ۱۹۷۳ تجربه کرده است.

عملکرد شاخص دلار در بازده اوراق خزانه‌داری آمریکا نیز مشاهده شده است. این اوراق برای بیش از یک قرن به‌عنوان عالی‌ترین نمونه از دارایی‌های امن در نظر گرفته می‌شدند. با این حال، ورود سرمایه به این اوراق در ماه آوریل در بحبوحه نااطمینانی‌های فراوان، با کاهش همراه شد.

به‌طور عکس، تقاضا برای صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) طلا در نیمه نخست سال به‌شکل قابل توجهی قوی بود که با ورود سرمایه‌ چشمگیر از مناطق مختلف پیش می‌رفت. در پایان نیمه نخست سال، ترکیبی از افزایش قابل توجه قیمت طلا و هجوم سرمایه‌گذاران به پناهگاه‌های امن باعث شد کل دارایی‌های تحت مدیریت ETFهای جهانی طلا با افزایش ۴۱ درصدی به سطح ۳۸۳ میلیارد دلار آمریکا برسد. کل دارایی‌های طلا در صندوق‌های قابل معامله در بورس با رشد چشمگیر ۳۹۷ تن (معادل ۳۸ میلیارد دلار آمریکا) به ۳,۶۱۶ تن رسید، که بالاترین سطح آن در پایان یک ماه از آگوست ۲۰۲۲ به حساب می‌آید.

ریسک‌های مرتبط با تجارت و دیگر ریسک‌های ژئوپلیتیک  نقشی بزرگ ایفا کرد، نه فقط به‌شکل مستقیم بلکه از طریق تحرکات در شاخص دلار، نرخ‌های بهره و نوسان گسترده‌تر بازار که همه این موارد باعث جذاب‌تر شدن طلا به‌عنوان یک پناهگاه امن شد.

در مجموع، این عوامل منجر به ایجاد سود حدود ۱۶ درصدی طلا طی شش ماه نخست ۲۰۲۵ شد که به شرح زیر است:

ریسک و نااطمینانی به‌عنوان آغازگر ورود جریان‌های مالی از سوی سرمایه‌گذارانی که به‌دنبال پوشش‌های امن موثر بودند: ۴ درصد (نیمی از آن توسط افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیکی توجیه می‌شود.)

هزینه فرصت که باعث جذاب‌تر شدن طلا به نسبت دلار آمریکا و بازده اوراق قرضه می‌شود: ۷ درصد (عمده این رقم یا حدود ۶ درصد به تضعیف دلار مربوط می‌شود.)

شتاب که می‌تواند روندها را تقویت کند یا روندها را به‌ سطح متوسط خود باز می‌گرداند: ۵ درصد (عمدتا به جریان‌های مثبت ETFهای طلا مربوط می‌شود.)

چه انتظاری در نیمه دوم ۲۰۲۵ داشته باشیم؟

نیمه دوم سال به‌شکل خوبی متوازن بوده است و نااطمینانی‌های ژئوپلیتیک موجب شده است سرمایه‌گذاران عصبی باشند. داده‌های تورمی نشانه‌هایی از بهبود داشته‌اند، اما نگرانی‌هایی وجود دارد که شرایط می‌تواند به‌سرعت وخیم شود. فشارهای مرتبط با دلار آمریکا احتمالا ادامه یابد و سوالات پیرامون پایان استثناگرایی آمریکا ممکن است عمده بحث‌های سرمایه‌گذاران را شکل دهد. به‌طور کلی، این شرایط باعث می‌شوند طلا به جایگاه ذی‌نفع خالص برسد، اما در حالی که دلایل رشد این فلز گران‌بها همچنان قوی باقی مانده، قیمت کنونی طلا منعکس‌کننده بخشی از این عوامل مثبت است. به‌طور عکس، پایان پایدار مناقشات و ادامه افزایش قیمت‌های سهام می‌تواند جریان‌های سرمایه‌ای ریسکی را افزایش دهد و موجب محدود شدن جذابیت فلز زرد شود.

برای ارزیابی این شرایط، شورای جهانی طلا به چهار عامل کلیدی قیمت این فلز گران‌بها یعنی رشد اقتصادی، ریسک و نااطمینانی، هزینه فرصت و شتاب، در سه سناریو نگاه می‌کند:

اتفاق‌نظر کلی: ادامه عادی‌سازی

اجماع نظر بازار نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی (GDP) جهانی در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ دچار رکود شود و زیر نرخ رشد معمول خود قرار بگیرد. در نیمه دوم سال، تورم جهانی احتمالا به بیش از ۵ درصد خواهد رسید،  زیرا تاثیر جهانی تعرفه‌ها بیش از پیش مشخص خواهد شد. بازار انتظار دارد شاخص قیمت مصرف‌کننده آمریکا به سطح ۲٫۹ درصد برسد.

در پاسخ به وضعیت اقتصادی نامشخص، انتظار می‌رود بانک‌های مرکزی با نزدیک شدن به سه‌ماهه چهارم، به‌شکل محتاطانه‌ای نرخ‌های بهره را کاهش دهند و انتظار می‌رود فدرال رزرو نرخ‌های بهره را تا پایان ۲۰۲۵ به‌میزان کلی نیم درصد کاهش دهد.

در حالی که پیش‌بینی می‌شود در مذاکرات تجاری آمریکا و شرکای تجاری آن پیشرفت حاصل شود، شرایطِ پیرامون احتمالا پرنوسان باقی خواهد ماند، همانطور که در چند ماه اخیر مشاهده شده است. به‌شکل کلی، تنش‌های ژئولیتیک به‌ویژه میان آمریکا و چین احتمالا در سطح بالایی باقی می‌ماند که موجب ادامه نااطمینانی در محیط بازار می‌شود.

تأثیر انتظارات عموم بر طلا

تجزیه و تحلیل شورای جهانی طلا نشان می‌دهد که با در نظر گرفتن انتظارات کنونی برای متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان، طلا در نیمه دوم سال در یک بازه محدود می‌ماند و سال را با رشد قیمتی حدود صفر  تا ۵ درصد به پایان می‌رساند که معادل رشد سالانه ۲۵  تا ۳۰ درصد است.

اندیکاتورهای تکنیکال نشان می‌دهد که مرحله تثبیت طلا در ماه‌های اخیر یک توقف سالم در روند صعودی کلی است که به رفع  شرایط اشباع خرید گذشته و فراهم شدن شرایط احتمالی برای یک روند صعودی جدید کمک می‌کند.

نرخ‌های بهره‌ی روبه کاهش و نااطمینانی ادامه‌دار باعث حفظ اشتیاق سرمایه‌گذاران می‌شود، به‌ویژه از طریق صندوق‌های طلا و معاملات فرابورس. در همین زمان، تقاضای بانک مرکزی احتمالا در ۲۰۲۵ در سطح مطلوبی باقی بماند،  در حالی که بسیار بالاتر از متوسط پیش از سال ۲۰۲۲ میلادی، یعنی بین  ۵۰۰ تا ۶۰۰ تن قرار خواهد داشت.

با این حال، قیمت‌های بالای طلا احتمالا موجب محدود شدن تقاضای مصرف‌کننده و تشویق به بازیافت فلز زرد می‌شود. در نتیجه این اتفاق، طلا نمی‌تواند یک عملکرد قیمتی قابل توجه داشته باشد.

بررسی انتظارات اجماعی (تحلیلگران و بازار) معمولا به عملکردی در محدوده‌ای ثابت برای طلا اشاره دارد؛ که به احتمال زیاد نشان می‌دهد قیمت طلا به‌طور کارآمد تمامی اطلاعات موجود در بازار را منعکس کرده است.

با در نظر گرفتن این موضوع، درک شرایطی که می‌تواند قیمت طلا را افزایش داده یا کاهش دهد، اهمیت بسیار زیادی دارد.

سناریوی صعودی: وخیم شدن شرایط

برای اینکه طلا مسیر صعودی خود را ادامه دهد، شرایط اقتصادی و / یا مالی باید بیش از پیش وخیم شود.

این وضعیت می‌تواند به صورت یک دوره رکودتورمی شدیدتر نمایان شود؛ شرایطی که با رشد اقتصادی کندتر، کاهش اعتماد مصرف‌کنندگان و فشارهای تورمی مداوم ناشی از تعرفه‌ها مشخص می‌شود. یا اینکه ممکن است به شکل یک رکود کامل بروز کند که با هجوم گسترده سرمایه‌گذاران به دارایی‌های امن همراه است.

طلا در محیط‌های با نرخ بهره پایین که در آن شاخص دلار تضعیف شده و نگرانی‌هایی در خصوص رهبری و سیاست اقتصادی آمریکا وجود دارد، منفعت می‌برد. در این وضعیت، بانک‌های مرکزی می‌توانند با سرعت بیشتری به متنوع‌سازی ذخایر خارجی خود و دورتر شدن از دلار اقدام کنند.

تاثیر سناریوی صعودی بر طلا

تحلیل شورای جهانی طلا نشان می‌دهد که در چنین شرایطی، طلا عملکرد بسیار قوی خواهد داشت و ممکن است در نیمه دوم سال بین ۱۰ درصد تا ۱۵ درصد دیگر افزایش یابد و رشد آن در مجموع تا پایان سال به ۴۰ درصد برسد.

همانطور که در دوره‌های قبلی ریسک بالا نیز مشاهده شده است، تقاضای سرمایه‌گذاری در چنین مواقعی به‌طور قابل توجهی از کاهش تقاضای مصرفی و افزایش بازیافت پیشی می‌گیرد.

با اینکه ورود سرمایه به صندوق‌های  طلا در نیمه اول سال قابل‌ توجه بوده، موجودی کل این صندوق‌ها در سطح ۳,۶۱۶ تن هنوز بسیار کمتر از اوج ۳,۹۲۵ تن در سال ۲۰۲۰ است.

همچنین، در شش ماه گذشته صندوق‌های طلا کمتر از ۴۰۰ تن طلا جذب کرده‌اند و در دوازده ماه گذشته کمی بیش از ۵۰۰ تن؛ در حالی که در دوره‌های قبلی صعودی، بین ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ تن جذب شده بود.

هم‌اکنون موقعیت‌های خالص خرید در بازار آتی کامکس حدود ۶۰۰ تن است که در مقایسه با سطح بیش از ۱۲۰۰ تن در بحران‌های گذشته، نشان از ظرفیت بالای رشد بیشتر دارد، به‌ویژه اگر شرایط بدتر شود.

سناریوی نزولی: کاهش ریسک

حل‌وفصل پایدار تنش‌های ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیک، نیاز به ابزارهای محافظتی مانند طلا را کاهش می‌دهد و سرمایه‌گذاران را به پذیرش ریسک بیشتر ترغیب می‌کند.

البته با توجه به آنچه در شش ماه اخیر دیده‌ایم، حل‌وفصل کامل ریسک‌ها بعید به نظر می‌رسد. با این حال، اگر چشم‌انداز رشد اقتصادی تقویت شود حتی اگر فشارهای تورمی باقی بمانند، بازده اوراق خزانه‌داری آمریکا افزایش یافته و منحنی بازده شیب‌دارتر خواهد شد. اگر تورم نیز بیشتر تثبیت شود، اثر آن بر نرخ‌ها شدیدتر خواهد بود.

تاثیر سناریوی نزولی بر طلا

در این حالت، تحلیل شورای جهانی طلا نشان می‌دهد که قیمت فلز زرد ممکن است در نیمه دوم سال بین ۱۲ تا ۱۷ درصد کاهش یابد و سال را با بازدهی مثبت اما پایین (تک‌رقمی یا دو‌رقمی پایین) به پایان برساند.

این کاهش معادل با پریمیوم ریسکی است که بخشی از عملکرد طلای نیمه اول سال را توضیح می‌دهد.

کاهش ریسک، همراه با افزایش هزینه فرصت (از طریق رشد بازدهی اوراق  و دلار قوی‌تر)، باعث خروج سرمایه از صندوق‌های طلا و کاهش تقاضای سرمایه‌گذاری خواهد شد.ممکن است حتی تقاضای بانک‌های مرکزی نیز کاهش یابد، در صورتی که  دوباره اوراق خزانه‌داری آمریکا مورد توجه قرار گیرند.

از نظر تحلیل فنی و موقعیت‌های سفته‌بازانه بازار، سطح ۳ هزار دلار برای هر اونس یک «سطح حمایتی طبیعی» محسوب می‌شود که می‌تواند باعث جذب سرمایه‌گذاران  شود. اما اگر قیمت طلا این سطح را هم بشکند، ممکن است خروج سرمایه تشدید شود.

با این حال، قیمت‌های پایین‌تر طلا، مصرف‌کنندگان حساس به قیمت را جذب کرده و میزان بازیافت را کاهش خواهد داد که همین موضوع می‌تواند جلوی افت شدیدتر قیمت را بگیرد، حتی اگر تحلیل مبتنی بر نرخ‌های واقعی و دلار آمریکا چنین موضوعی را نشان دهد.

شایان ذکر است که محرک‌های تاریخی نظیر افزایش چشمگیر نرخ بهره از سطوح فعلی یا اشباع بازار سرمایه‌گذاری در طلا، در حال حاضر مشاهده نمی‌شوند؛ بنابراین، دلیلی برای کاهش شدیدتر قیمت طلا به چشم نمی‌خورد.

جمع‌بندی

طلا در حالی وارد نیمه دوم سال ۲۰۲۵ شد که شروعی فوق‌العاده قوی در ابتدای سال داشت  که تحت تأثیر ضعف دلار آمریکا، تداوم ریسک‌های ژئوپلیتیکی، تقاضای سرمایه‌گذاران و خرید مستمر بانک‌های مرکزی شکل گرفته است.

در حالی که انتظار می‌رود برخی از این محرک‌ها همچنان پابرجا بمانند، مسیر پیش‌رو به‌شدت به عوامل متعددی از جمله تنش‌های تجاری، روند تورم و سیاست‌های پولی بستگی دارد.

اجماع پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که طلا احتمالا با روندی نسبتا باثبات و با پتانسیل صعودی متوسط سال را به پایان خواهد رساند، البته در صورتی‌که شرایط کلان اقتصادی حفظ شوند. 

در سناریویی که شرایط ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیک بی‌ثبات‌تر شود، طلا ممکن است به‌طور قابل توجهی افزایش یابد، به‌ویژه اگر ریسک رکود یا رکود تورمی جدی‌تر شود و تقاضا برای دارایی‌های امن افزایش یابد.

در مقابل،  اگر عادی‌سازی تجارت جهانی به‌طور گسترده و پایدار اتفاق بیفتد، احتمالا بازدهی اوراق افزایش خواهد یافت و اشتیاق به ریسک باز خواهد گشت؛ امری که می‌تواند حرکت صعودی طلا را به چالش بکشد.