ایران با ظرفیت تبادل ۳۰۰۰ مگاواتی برق با کشورهای همسایه، از آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان برق وارد و به عراق، پاکستان و افغانستان صادر می‌کند. با این حال، سیاست تراز صفر در تبادل برق باعث شده که در فصل گرم سال، با کمبود تولید، تمرکز بر واردات باشد. به گفته محمد الله‌داد، معاون انتقال و تجارت خارجی توانیر، صادرات به عراق به صفر رسیده و صادرات به افغانستان تنها در حد تعهدات قراردادی است.

آمار واردات و صادرات در اوج مصرف

در روز ۲۲ مرداد، ایران ۴۰۰ مگاوات برق وارد کرد، در حالی که تنها ۸۰ مگاوات صادر شده است. این تغییر رویکرد نشان‌دهنده اولویت‌دهی به پایداری شبکه داخلی در برابر تعهدات بین‌المللی است، به‌ویژه در شرایطی که مصرف برق به دلیل گرمای شدید به ۷۷ هزار مگاوات نزدیک شده است.

پروژه‌های زیرساختی برای عبور از بحران

برای مدیریت ناترازی برق، شرکت توانیر ۱۴ کلان‌طرح حیاتی را در سراسر کشور اجرا کرده است. در منطقه شمال (مازندران و گلستان)، ۲۶ پروژه با سرمایه‌گذاری بیش از ۶۰۰۰ میلیارد تومان به بهره‌برداری رسیده تا شبکه برق در برابر فشار مصرف تابستانی مقاوم‌تر شود.

پرمصرف‌ترین استان‌ها و چالش‌های پیش‌رو

استان‌های تهران، خوزستان، هرمزگان، فارس، گیلان و مازندران در صدر مصرف‌کنندگان برق قرار دارند. با وجود افزایش واردات و اجرای طرح‌های زیرساختی، پایداری شبکه همچنان شکننده است. کارشناسان تأکید دارند که عبور از تابستان ۱۴۰۴ نیازمند ترکیب سرمایه‌گذاری‌های فنی و همکاری مردم در مدیریت مصرف است.

تبادل برق با همسایگان؛ تعادل در تفاوت‌ها

ایران با ترکیه تبادل دوطرفه برق دارد و تفاوت در روزهای تعطیل (شنبه و یکشنبه در ترکیه و پنجشنبه و جمعه در ایران) و ساعت اوج مصرف، امکان مدیریت بهتر تبادل انرژی را فراهم کرده است. با این حال، در شرایط کنونی، اولویت تأمین نیاز داخلی، صادرات را به حداقل رسانده است.