از کل آب توزیع‌شده در تهران، حدود ۲۲ درصد به دلیل هدررفت واقعی و ظاهری از چرخه مصرف خارج می‌شود. هدررفت واقعی ناشی از فرسودگی شبکه تنها ۱۱ درصد است که با میانگین جهانی (۸ درصد) فاصله کمی دارد و قابل قبول تلقی می‌شود. با این حال، ۱۱ درصد دیگر به برداشت‌های غیرمجاز، کنتورهای معیوب و حوادث شبکه مربوط است، که هزینه‌ای برای آن دریافت نمی‌شود و به بهبود کیفیت زندگی مشترکان کمکی نمی‌کند.

تلاش‌ها برای کاهش هدررفت

اقداماتی مانند مدیریت فشار شبکه، شناسایی انشعاب‌های غیرمجاز، تعویض کنتورهای معیوب و کاهش زمان رفع حوادث در جریان است. با این وجود، اثربخشی این اقدامات بدون مشارکت شهروندان محدود است. گزارش‌های مردمی از طریق سامانه ۱۲۲ نقش مهمی در شناسایی انشعاب‌های غیرمجاز دارد، اما نیاز به تقویت فرهنگ مشارکت عمومی همچنان احساس می‌شود.

صرفه‌جویی: راه‌حل ساده و مؤثر

سرانه مصرف آب هر تهرانی بدون احتساب هدررفت حدود ۱۹۵ لیتر در روز است که با در نظر گرفتن هدررفت به ۲۵۰ لیتر می‌رسد؛ این رقم تقریباً دو برابر الگوی بهینه مصرف (۱۳۰ لیتر) است. کاهش ۲۰ درصدی مصرف می‌تواند سالانه ۲۲۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره کند، که معادل یک‌پنجم کل مصرف فعلی تهران است.

چرا اصلاح مصرف حیاتی است؟

در حالی که طرح‌های پرهزینه‌ای مانند انتقال آب دریا مطرح می‌شود، ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه‌حل، اصلاح الگوی مصرف است. بدون مدیریت مصرف، حتی افزایش منابع تأمین آب نمی‌تواند ناترازی آبی تهران را به‌طور پایدار حل کند.