مرحله سوم طرح یارانه معیشتی کالابرگ از روز شنبه ۷ تیرماه ۱۴۰۴ به‌طور رسمی کلید خورد. در این مرحله، خانوارهای سه دهک اول درآمدی در اولویت قرار دارند و هر عضو خانوار مشمول دریافت اعتبار ۵۰۰ هزار تومانی برای خرید ۱۱ قلم کالای اساسی شامل لبنیات، پروتئین و خواروبار می‌شود. نکته قابل‌توجه این است که خانوارها در انتخاب نوع و برند کالاها آزاد هستند و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. البته، اگر هزینه خرید از سقف اعتبار بیشتر شود، مابه‌التفاوت باید توسط خریدار پرداخت شود.

اولویت با سه دهک اول

احمدی میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اعلام کرد که بیش از ۲۸ میلیون نفر از سه دهک اول درآمدی مشمول این طرح هستند. به گفته وی، این افراد می‌توانند بر اساس نیاز خود، کالاهای موردنظر را از فروشگاه‌های مجاز خریداری کنند. این طرح با هدف حمایت از اقشار کم‌درآمد و تأمین نیازهای اساسی آن‌ها طراحی شده است.

ابهام در زمان تخصیص اعتبار به دهک‌های ۴ تا ۷

با شروع مرحله سوم، پرسش‌های زیادی درباره وضعیت دهک‌های چهارم تا هفتم مطرح شده است. آیا این گروه نیز مانند مراحل قبلی مشمول دریافت کالابرگ خواهند شد؟ وزیر رفاه در حاشیه جلسه اخیر هیئت دولت اعلام کرد که بر اساس دستور رئیس‌جمهور، منابع مالی لازم برای این دهک‌ها توسط سازمان برنامه و بودجه تأمین شده است. بااین‌حال، زمان دقیق تخصیص اعتبار ۳۵۰ هزار تومانی برای این گروه همچنان نامشخص است. برخی گمانه‌زنی‌ها از آغاز این مرحله برای دهک‌های مذکور از ۱۷ تیرماه خبر می‌دهند، اما هنوز تأیید رسمی در این‌باره ارائه نشده است.

توضیحات سخنگوی دولت درباره دهک‌های بالاتر

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در نشست خبری اخیر خود به انتقادات درباره حذف پنج دهک بالاتر پاسخ داد و تأکید کرد که سیاست دولت همچنان حمایت از هفت دهک اول است. بااین‌حال، به دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای، در حال حاضر تنها سه دهک اول (حدود ۲۸ میلیون نفر) مشمول دریافت کالابرگ هستند و تخصیص اعتبار به دهک‌های چهارم تا هفتم به‌تدریج انجام خواهد شد.

چالش تأمین منابع مالی

یکی از چالش‌های اصلی طرح کالابرگ، تأمین منابع مالی آن است. طبق قانون بودجه ۱۴۰۴، دولت موظف بود با حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی، منابع لازم برای افزایش اعتبار کالابرگ دهک‌های پایین را تأمین کند. اما این تکلیف قانونی اجرا نشد و یارانه دهک‌های بالا همچنان پرداخت می‌شود. در عوض، دولت با برداشت معادل ریالی یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی، منابع موردنیاز برای پرداخت اعتبار ۵۰۰ و ۳۵۰ هزار تومانی به هفت دهک را تأمین کرد. بااین‌حال، طبق اظهارات وزیر رفاه، بخش عمده این منابع در دو مرحله قبلی مصرف شده و اکنون تنها حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان باقی مانده که قرار است به سه دهک اول اختصاص یابد.

منابع دهک‌های بعدی از کجا تأمین می‌شود؟

در حالی که تخصیص اعتبار به دهک‌های چهارم تا هفتم در دستور کار قرار دارد، هنوز مشخص نیست منابع مالی این بخش از طرح از چه محلی تأمین خواهد شد. آیا دولت بار دیگر به سراغ صندوق توسعه ملی خواهد رفت یا منابع جدیدی در نظر گرفته شده است؟ این پرسش همچنان بی‌پاسخ مانده و باید منتظر ماند تا جزئیات بیشتری از سوی سازمان برنامه و بودجه اعلام شود.