دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در میانه تنش‌های اخیر خاورمیانه، با نگرانی از افزایش ۲۰ درصدی قیمت نفت، خواستار کاهش فوری تولید شد. این در حالی است که او پیش‌تر در سال ۲۰۲۰ ادعا کرده بود: «ما مستقل هستیم و نیازی به نفت خاورمیانه نداریم.» اما جهش قیمت‌ها پس از حملات ایران به پایگاه العدیده در قطر، این ادعا را به چالش کشید. به گزارش فارین پالسی، جایگاه آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت، آن را از نوسانات بازار جهانی مصون نکرده است.

جهش قیمت‌ها و کابوس بنزین گران

تنها یک ماه پیش، قیمت نفت به ۶۰ دلار در هر بشکه سقوط کرده بود و مدیران نفتی از پایان رونق نفت شیل هشدار می‌دادند. اما با تبادل موشک‌ها در خاورمیانه، قیمت‌ها به حدود ۸۰ دلار رسید و کارشناسان پیش‌بینی کردند که قیمت بنزین در آمریکا ممکن است ۲۰ تا ۳۰ سنت به ازای هر گالن افزایش یابد. اگرچه با فروکش کردن تنش‌ها، قیمت‌ها به حالت عادی بازگشت، اما این نوسانات شکنندگی اقتصاد آمریکا را در برابر شوک‌های جهانی نشان داد.

چرا تولید بیشتر نفت، مشکل را حل نمی‌کند؟

فارین پالسی تأکید می‌کند که کلید امنیت انرژی، کاهش مصرف نفت است، نه صرفاً افزایش تولید. با وجود تبدیل آمریکا از واردکننده ۶۰ درصدی نفت به صادرکننده خالص طی دو دهه، قیمت بنزین همچنان تحت تأثیر بازار جهانی است. حتی اگر آمریکا واردکننده خالص نباشد، اختلال در عرضه نفت در هر نقطه از جهان، پمپ‌بنزین‌های آمریکا را گران‌تر می‌کند.

اهرم‌های ضعیف آمریکا در برابر بحران

ایالات متحده ابزارهای محدودی برای مقابله با جهش‌های قیمتی دارد. کنگره در سال‌های اخیر بخش زیادی از ذخایر استراتژیک نفت را فروخته و دولت بایدن نیز پس از حمله روسیه به اوکراین، حجم قابل‌توجهی از این ذخایر را آزاد کرد. از سوی دیگر، ظرفیت رشد تولید نفت شیل به دلیل کاهش منابع و قیمت‌های پایین، دیگر مانند گذشته نیست. نظرسنجی بانک فدرال دالاس نشان می‌دهد که نیمی از مدیران نفتی قصد کاهش حفاری چاه‌های جدید را دارند.

آیا سیاست‌های آمریکا در مسیر اشتباه است؟

سیاست‌های کنگره و دولت ترامپ، با حذف اعتبارهای مالیاتی برای خودروهای برقی و بودجه زیرساخت‌های شارژ، وابستگی به نفت را افزایش داده است. این در حالی است که چین با شتاب به سمت خودروهای برقی حرکت می‌کند تا وابستگی به نفت را کاهش دهد. لغو استانداردهای سخت‌گیرانه مصرف سوخت در آمریکا نیز این کشور را در برابر بحران‌های آینده آسیب‌پذیرتر می‌کند.

درس خاورمیانه؛ امنیت انرژی در گرو مصرف کمتر

تا زمانی که قیمت نفت در بازار جهانی تعیین می‌شود، امنیت واقعی انرژی تنها از طریق کاهش مصرف ممکن است. تنش‌های اخیر خاورمیانه، اگرچه فروکش کرده، اما با ابهامات برنامه هسته‌ای ایران، احتمال بازگشت بحران وجود دارد. سیاست‌گذاران آمریکایی باید برای بحران‌های بعدی آماده شوند و کاهش وابستگی به نفت را در اولویت قرار دهند.