بسیاری از رانندگان تصور می‌کنند که خرابی باتری تنها به مشکل در روشن شدن خودرو منجر می‌شود؛ اما واقعیت این است که ضعف یا خرابی در عملکرد باتری می‌تواند اثرات مخربی بر سایر اجزاء فنی و الکتریکی خودرو داشته باشد. در این مطلب به بررسی این موضوع می‌پردازیم که چگونه باتری معیوب می‌تواند موجب آسیب به بخش‌های دیگر خودرو شود.

در اثر خرابی باتری چه بخش هایی از خودرو ممکن است آسیب ببینند؟

خرابی‌های الکتریکی

از اولین تاثیرات خرابی باتری می‌توانیم به اختلال در عملکرد سیستم‌های الکتریکی خودرو اشاره کنیم. باتری ضعیف می‌تواند سبب کم‌نور شدن چراغ‌های جلو شود که این موضوع در رانندگی شبانه، هم دید راننده را محدود می‌کند و هم ایمنی سرنشینان و سایر کاربران جاده را به خطر می‌اندازد. همچنین، سوسو زدن چراغ‌های داشبورد می‌تواند باعث سردرگمی راننده شود و تمرکز او را از جاده منحرف کند. از سوی دیگر، نرسیدن برق کافی به لوازم جانبی نظیر تهویه مطبوع، شیشه‌های برقی و سیستم صوتی، آسایش سرنشینان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

دینام

باتری ضعیف می‌تواند فشار زیادی به دینام خودرو وارد کند. در شرایطی که باتری قادر به ذخیره‌سازی یا تامین برق کافی نباشد، دینام مجبور است پیوسته و با فشار بیشتر کار کند تا نیازهای الکتریکی خودرو جبران شوند. این فشار مضاعف، افزایش فرسایش دینام را به دنبال دارد و در نهایت عمر مفید آن را کاهش می‌دهد. همچنین، دینام برای شارژ باتری ضعیف ناچار است انرژی بیشتری از موتور بگیرد و بدون توقف فعالیت کند که این موضوع علاوه بر اینکه مصرف سوخت را افزایش می‌دهد، سبب کاهش کارایی کلی سیستم پیشرانه خودرو نیز می‌شود.

مصرف بنزین

ارتباط مستقیم بین عملکرد باتری، دینام و موتور خودرو موجب می‌شود خرابی باتری تاثیری غیرمستقیم اما محسوس بر میزان مصرف سوخت داشته باشد. وقتی دینام بیشتر از حد معمول فعالیت می‌کند تا باتری ضعیف را شارژ کند، موتور نیز ناچار است تلاش بیشتری انجام دهد. این تلاش مضاعف منجر به افزایش مصرف بنزین می‌شود. بنابراین، باتری ناکارآمد می‌تواند به شکلی پنهان هزینه‌های سوخت را بالا ببرد و بازدهی اقتصادی خودرو را کاهش دهد.

لوازم جانبی

لوازم جانبی برقی خودرو نظیر بخاری، شیشه‌های برقی، سیستم صوتی و چراغ‌های داشبورد، برای عملکرد صحیح خود به جریان برق پایدار نیاز دارند. در شرایطی که باتری ضعیف شده باشد، این وسایل قادر به دریافت انرژی کافی نخواهند بود. نتیجه این اختلال، کاهش کارایی، عملکرد نامناسب یا حتی خاموش شدن کامل این لوازم در حین رانندگی است که می‌تواند بر آسایش، ایمنی و تجربه کاربری خودرو تاثیر منفی بگذارد.

سیلندرها

عملکرد صحیح موتور خودرو به هماهنگی دقیق میان اجزاء مختلف از جمله باتری، انژکتورها و سیلندرها بستگی دارد. اگر باتری نتواند جریان برق پایدار را تامین کند، انژکتورهای سوخت ممکن است قادر به تزریق مقدار لازم بنزین به سیلندرها نباشند. این اختلال در فرایند احتراق، منجر به کاهش راندمان موتور، ضعف در شتاب‌گیری و در نهایت افت عملکرد کلی خودرو می‌شود.

کامپیوتر خودرو

در خودروهای امروزی، واحد کنترل الکترونیکی یا همان ECU، نقش مغز خودرو را ایفا می‌کند. باتری ضعیف می‌تواند موجب نوسان ولتاژ و فشار مضاعف بر سیستم‌های الکتریکی شود که در نهایت عملکرد ناپایدار یا اشتباه کامپیوتر خودرو را به دنبال خواهد داشت. بدین‌ترتیب، علاوه بر اینکه کارایی سیستم‌های مختلف کاهش می‌یابد، حتی بروز ارورهای مکرر، روشن شدن چراغ چک موتور و ناهماهنگی در عملکرد موتور هم دور از انتظار نیست. بنابراین، نباید از اهمیت خرید باتری مناسب غافل شد؛ به‌طور مثال، اگر خودرو دنا دارید، باید برای خرید باتری دنا قیمت مناسب و باکیفیت اقدام کنید.

سیستم جرقه زنی

سیستم جرقه‌زنی خودرو برای احتراق صحیح و به‌موقع مخلوط سوخت و هوا، نیازمند برق پایدار و دقیق است. اگر باتری قادر به تامین این نیاز نباشد، جرقه به درستی ایجاد نمی‌شود و این فرایند دچار اختلال خواهد شد. نتیجه این موضوع می‌تواند احتراق ناقص، ریپ زدن موتور، لرزش در حالت درجا و حتی دشواری در روشن شدن خودرو باشد که همگی نشانه‌هایی از ضعف در سیستم جرقه‌زنی ناشی از باتری ضعیف هستند.

فشار بر سیستم الکتریکی

باتری ضعیف می‌تواند باعث ناپایداری در ولتاژ و جریان الکتریکی شود که به مرور زمان فشار زیادی بر تمامی اجزاء الکتریکی خودرو وارد می‌کند. این فشار مداوم در درازمدت باعث کاهش دقت و اختلال در عملکرد سنسورها، سیم‌کشی‌ها و سایر قطعات الکترونیکی حساس می‌شود که این اختلالات، بروز ایرادات مزمن در خودرو و نیاز به تعمیرات پرهزینه را به همراه خواهند داشت. به همین دلیل، در صورت خرابی باتری باید خیلی زود برای تعویض فوری باتری ماشین اقدام کنید.

موتور

یکی از سوالاتی که افراد می‌پرسند، این است که آیا باتری ضعیف می‌تواند باعث از کار افتادن موتور شود؟ در پاسخ باید بگوییم که بله؛ باتری ضعیف یا خراب می‌تواند مستقیما موجب از کار افتادن موتور شود. زمانی که باتری قادر به تامین انرژی کافی برای سیستم جرقه‌زنی نباشد، امکان دارد موتور به‌طور ناگهانی خاموش شود؛ به‌ویژه هنگام رانندگی با سرعت بالا که این موضوع می‌تواند منجر به موقعیت‌های بسیار خطرناک و غیرقابل‌پیش‌بینی شود. همچنین، باتری در تغذیه سنسورها و قطعات الکترونیکی مرتبط با عملکرد روان موتور، نقش مهمی دارد. نوسانات یا کاهش ولتاژ می‌توانند باعث بروز خوانش‌های نامنظم سنسورها و عملکرد ناپایدار موتور شوند. اما اگر میخواهید بدانید چگونه باتری خودرو را سالم نگه داریم؟ تا از آسیب موتور جلوگیری شود، به این مطلب از دنیای خودرو مراجعه کنید.

گیربکس

اگرچه ممکن است در نگاه اول ارتباط مستقیمی میان باتری خودرو و عملکرد گیربکس احساس نشود، اما در واقع این دو سیستم در خودروهای مدرن کاملا به هم وابسته‌ هستند. سیستم‌های کنترلی خودروهای امروزی به‌طور گسترده‌ای از طریق واحدهای الکترونیکی و کامپیوتر مرکزی کنترل می‌شوند که برای عملکرد صحیح خود به ولتاژ پایدار نیاز دارند.

اگر باتری ضعیف باشد و تامین ولتاژ مورد نیاز به خوبی انجام نگیرد، این سیستم‌ها دچار اختلال می‌شوند که می‌تواند تعویض دنده‌های ناهماهنگ، گیر کردن در دنده یا عملکرد نامناسب گیربکس را به دنبال داشته باشد. افزون بر این، نوسانات برق ناشی از فشار مضاعف روی دینام ممکن است باعث ارسال سیگنال‌های غلط به شیرهای برقی گیربکس شود. این اختلالات الکترونیکی در طول زمان سبب آسیب‌های جدی در گیربکس خواهند شد.

نتیجه گیری

اگرچه باتری خودرو قطعه‌ای کوچک و نسبتا ساده به نظر می‌رسد، اما نقشی اساسی در حفظ سلامت، کارایی و ایمنی خودرو ایفا می‌کند. نادیده گرفتن علائم خرابی باتری و حتی در نظر نگرفتن اینکه عمر باتری خودرو چقدر است و چطور میتوان آن را افزایش داد؟ علاوه بر اینکه می‌تواند منجر به روشن نشدن خودرو شود، بلکه با ایجاد فشار مضاعف بر سیستم‌های حیاتی نظیر دینام، گیربکس، سیستم جرقه‌زنی، کامپیوتر خودرو و حتی اجزاء داخلی موتور، زمینه‌ساز بروز اختلالات گسترده و هزینه‌بر خواهد شد. بنابراین، توصیه ما این است که در صورت تشخیص خرابی باتری، برای خرید باتری مناسب از مجموعه‌های معتبر مثل آیتول اقدام کنید.