کشورهای کم‌درآمد، با منابع طبیعی سرشار، آماده‌اند تا از طریق پروژه‌های بادی، خورشیدی و سایر انرژی‌های تجدیدپذیر، ظرفیت تولید انرژی پاک خود را گسترش دهند. اما کمبود بودجه، مانعی بزرگ برای کنار گذاشتن سوخت‌های فسیلی و حرکت به سوی اقتصاد سبز است. سال‌هاست که این کشورها از اقتصادهای پیشرفته درخواست کمک مالی برای گذار به انرژی پاک دارند، اما بسیاری از این تعهدات محقق نشده‌اند.

هدف‌گذاری جاه‌طلبانه سازمان ملل برای تأمین مالی اقلیمی

بر اساس گزارش سازمان تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) در سال ۲۰۲۴، کشورهای در حال توسعه برای اقدامات اقلیمی خود تا سال ۲۰۳۵ به حداقل ۳۰۰ میلیارد دلار در سال نیاز دارند. این سازمان همچنین هدف بسیج ۱.۳ تریلیون دلار تأمین مالی اقلیمی بین‌المللی را در همین بازه زمانی تعیین کرده است. این بودجه شامل کمک‌های دوجانبه، چندجانبه (از بانک‌های توسعه و صندوق‌های اقلیمی) و سرمایه‌گذاری خصوصی با حمایت بودجه عمومی است.

نقش کلیدی بانک‌های توسعه چندجانبه

در کنفرانس اقلیمی «کوپ ۲۹»، بانک‌های توسعه چندجانبه متعهد شدند تا سال ۲۰۳۰، سالانه ۱۲۰ میلیارد دلار به کشورهای کم‌درآمد و متوسط اختصاص دهند؛ تقریباً دو برابر کمک‌های سال ۲۰۲۲. آویناش پرسواد، مشاور ویژه تغییرات اقلیمی بانک توسعه اینترامریکن، تأکید کرد که نزدیک به نیمی از منابع مالی اقلیمی اقتصادهای نوظهور از این بانک‌ها تأمین می‌شود. اما افزایش این بودجه نیازمند رویکردهای خلاقانه است.

طرح نوآورانه IADB: خرید وام‌های سبز

بانک توسعه اینترامریکن طرحی پیشگامانه ارائه کرده است که می‌تواند میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری خصوصی را به پروژه‌های انرژی سبز در کشورهای کم‌درآمد هدایت کند. این طرح شامل خرید وام‌های موجود پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر توسط بانک‌های توسعه است تا سرمایه‌گذاران خصوصی بتوانند منابع خود را آزاد کرده و در پروژه‌های جدید سرمایه‌گذاری کنند. پرسواد این ابتکار را «موتوری برای رشد سبز» توصیف کرد که می‌تواند بخش عمده‌ای از ۱.۳ تریلیون دلار موردنیاز را تأمین کند.

گام بعدی: ارائه طرح در کنفرانس «کوپ ۳۰»

این طرح قرار است در نشست سازمان ملل در آلمان، پیش از کنفرانس اقلیمی «کوپ ۳۰» در برزیل، رونمایی شود. بانک توسعه اینترامریکن قصد دارد اجرای این ابتکار را فوراً آغاز کند و طی ماه‌های آینده، پیشنهادهای درخواستی را ارائه دهد.

امید به آینده‌ای سبزتر

بر اساس گزارش اویل پرایس، چنین رویکردهای نوآورانه‌ای می‌توانند موانع سازمانی تأمین مالی اقلیمی را کاهش دهند. در شرایطی که برخی کشورهای پردرآمد به تعهدات اقلیمی خود عمل نمی‌کنند، این طرح می‌تواند با آزادسازی سرمایه‌های خصوصی، گذار به انرژی پاک را در کشورهای در حال توسعه شتاب بخشد.